Özellikle yemeklerden sonra ortaya çıkan ve bazı durumlarda karın ağrısı gibi durumların da ettiği şişkinlik, oldukça rahatsız edici durumlara yol açabiliyor. Peki, şişkinliğe ne sebep oluyor?
Şişkinlik, sindirim sisteminde artan gaz hissidir. Hava, yiyeceklerle yutulabilen bir gazdır. Az miktarda hava yutmak normaldir, ancak bazı insanlar özellikle stresli durumlarda bilmeden büyük miktarda hava yutarlar. Yutulan havanın çoğu daha sonra ağızdan dışarı atılır, ancak az da olsa mide-bağırsak sistemine gaz geçer.
Bunun haricinde sindirim sisteminde diğer gazlar çeşitli şekillerde oluşturulur. Hidrojen, metan ve karbondioksit gibi gazlar özellikle fasulye ve lahana gibi bazı yiyeceklerin tüketilmesiyle, bağırsaktaki yiyeceklerin bakteriyel olarak parçalanmasıyla oluşur. Şekerleri parçalayan enzimleri eksik olan kişiler, şeker içeren yiyecekleri yediklerinde büyük miktarlarda gaz yapma eğiliminde olurlar. Laktaz eksikliği ve pankreas yetmezliği de büyük miktarlarda gaz oluşumuna yol açabilir.
Gaz genellikle karın ağrısına, şişkinliğe, geğirmeye ve anüs yoluyla aşırı gaz atılımına neden olur. Özellikle şişkinlik önemli bir belirtidir ancak, bazı insanlar şişkinliğe özellikle duyarlıyken, bazıları herhangi bir belirti yaşamaz.
Gaz, tekrarlanan geğirme üretebilir. Şişkinlik gazın daha sık dışarı sızmasına neden olur. Karın ağrısı krampları da şişkinliğe eşlik edebilir.
Şişkinlik beslenmeden kaynaklanabildiği gibi ciddi sağlık sorunlarında da ortaya çıkabilir. İşte şişkinliğin en yaygın nedenleri.
1. Aşırı meyve ve sebze tüketimi.
Eğer göbeğiniz normalden daha şişmiş gibi görünüyorsa, endişelenmeyin. Kilo kaybı, bulantı veya kusma ile ilişkili olmadığı sürece şişkinlik çok yaygındır ve genellikle herhangi bir endişeye neden olmadan kendi kendine kaybolur. Ve en yaygın nedenlerden meyve ve sebze tüketimi.midedeki fazla havanın suçluları olabilir.
Baklagiller, Brüksel lahanası, lahana, kayısı ve havuç şişkinliğe neden olabilir. Bu aynı zamanda laktoz bakımından yüksek süt ürünlerinde ve lif bakımından yüksek gıdalar için de geçerlidir. Bunlar hidrojen ve metan gibi gazların salınmasına neden olabilir.
2. Çok fazla diyet gıda tüketimi
Sorbitol adı verilen bir tatlandırıcı, diyet içeceklerin yanı sıra bazı şekersiz yiyecek ve içeceklerde ve şeker hastaları için uygun olarak etiketlenen gıda ürünlerinde bulunur. Araştırmalar mannitol, sorbitol, ksilitol, laktitol ve maltitol gibi tatlandırıcıların fazla tüketiminin şişkinliğe ve ishale neden olabileceğini gösteriyor. Bu nedenle tatlandırıcı ve gerçek şeker tüketiminizi azaltmak gerekir. Doğal şekerin de şişkinlik hissi verebileceği biliniyor.
3. Gazlı içecekler
Gazlı içecekleri oluşturan karbondioksit şişkinliğe neden olabilir. Kabarcıklar bağırsaklarınızda genişler ve karnınızın şişmesine neden olur. Bu yüzden şişkin hissettiğinizde karbondioksitsiz içecekleri tercih edin.
4. Kabızlık
Kabızsanız, şişkin hissedebilirsiniz. Diyetinizi kontrol edin, yeterince sıvı tüketin ve egzersiz yapın. Kabızlığınız uzun süre devam ediyor ve karın ağrısı hissediyorsanız, irritabl bağırsak sendromu kontrolü için doktorunuza danışın.
5. Stres
Kalbin hızlanması gibi stres belirtileri yaşadığında vücut, sindirimi yavaşlatmak için sindirim sistemine kan akışını yavaşlatır. Ek olarak, stresin neden olduğu hızlandırılmış solunum, normalden daha fazla hava yutmanıza neden olur. Sadece nefes alma şeklinizi değiştirin, nefes aldığınızdan daha uzun süre nefes verin. Bu stresinizi azaltacak ve vücudunuzu sakin bir duruma getirecektir.
6. Egzersizi bırakmak
Fiziksel aktivite, sindirim sisteminizdeki kasları uyarır, bu da şişkin hissetmenize neden olan yiyecek ve hava kabarcıklarının bağırsaklarınız boyunca hareket etmesine yardımcı olur. Araştırmalar, yemekten sonra yürüyüşe çıkan kişilerin yiyecekleri sindirmek için harcadıkları sürenin hızlandığını göstermektedir.
7. Bağırsak enfeksiyonu
Şişkinlik bazı durumlarda ince bağırsaktaki bakteriyel büyümeden kaynaklanır. Özellikle bir enfeksiyondan sonra sürekli şişkin hisseden hastalarda, ince bağırsağı kolonize eden anormal bakteri seviyeleri gözlenmiştir. Bu bakterilerin gaz ve şişkinlikten sorumlu olduğu düşünülmektedir. Bağırsak enfeksiyonu, normalde bakterileri ince bağırsaktan uzak tutan savunma mekanizmalarını bozabilir. Bu iltihap bir nefes testi kullanılarak teşhis edilebilir ve antibiyotiklerle tedavi edilebilir.
8. İrritabl bağırsak sendromu
Şişkinlik, irritabl bağırsak sendromunun en yaygın semptomlarından biridir. Karın ağrısı ve bağırsaklarınızdaki bir değişiklik (ishal, kabızlık veya her ikisi) ile karakterize bir bozukluktur. Bu bozukluk toplumda oldukça yaygındır. Bu tür belirtiler yaşadığınızı fark ederseniz, mutlaka bir doktora görünün.
9. Crohn hastalığı
Kilo verirseniz, mide bulantısı hissederseniz, kusarsanız, ateşiniz varsa ve sürekli şişkin hissediyorsanız kronik bir iltihaplı bağırsak hastalığı olan Crohn hastalığı yaşıyor olabilirsiniz. İltihaplanma hafif veya şiddetli olabilir. Şişkinliğe ek olarak, diğer belirtileri gözlemlerseniz, mutlaka bir doktora başvurun.
10. Kanser
Şişkinlik genellikle normal ve tedavi edilebilir nedenlerden kaynaklanır. Ancak, dışkıda kan varlığı veya kilo kaybının eşlik ettiği şişkinlik pankreas, yumurtalık veya mide kanseri belirtileri olabilir.
